Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế hộ gia đình, vấn đề thuế luôn là mối quan tâm lớn của các hộ kinh doanh doanh thu dưới 3 tỷ. Nhiều chủ hộ băn khoăn rằng mình phải nộp bao nhiêu phần trăm thuế, tính theo những tiêu chí nào và liệu có phương pháp nào để việc nộp thuế trở nên minh bạch, dễ hiểu hơn. Bài viết dưới đây sẽ phân tích đầy đủ các loại thuế, phương pháp tính và ví dụ cụ thể để bạn hình dung rõ bức tranh thuế dành cho nhóm hộ kinh doanh này.
Các loại thuế hộ kinh doanh phải nộp
Dù doanh thu khác nhau, hộ kinh doanh đều có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thuế. Với hộ kinh doanh doanh thu dưới 3 tỷ, có 3 loại thuế cơ bản cần lưu ý:
Thuế môn bài
Thuế môn bài là khoản thu cố định hàng năm được xác định dựa trên doanh thu bình quân. Với hộ kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ, mức nộp cụ thể như sau:
- Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm
- Doanh thu từ 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm
- Doanh thu từ 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm
Nếu doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thì hộ kinh doanh được miễn lệ phí môn bài.

Thuế môn bài được tính trên doanh thu bình quân (Ảnh: Thư viện pháp luật)
Thuế giá trị gia tăng (GTGT) và Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
Khác với thuế môn bài, hai loại thuế này được tính trực tiếp trên doanh thu phát sinh.
Công thức tính:
Thuế GTGT phải nộp = Tỷ lệ thuế GTGT × Doanh thu tính thuế GTGT
Thuế TNCN phải nộp = Tỷ lệ thuế TNCN × Doanh thu tính thuế TNCN
Doanh thu tính thuế là toàn bộ số tiền bán hàng, tiền công, tiền hoa hồng hoặc dịch vụ phát sinh trong kỳ, bao gồm cả phần thuế.
Biểu thuế áp dụng:
Danh mục hàng hóa |
Tỷ lệ % thuế GTGT |
Tỷ lệ % thuế TNCN |
Phân phối, cung cấp hàng hóa |
1% |
0,5% |
Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu |
5% |
2–5% |
Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu |
3% |
1,5% |
Hoạt động kinh doanh khác |
2% |
1% |
Như vậy, tỷ lệ thuế hộ kinh doanh phải nộp không đồng nhất mà phụ thuộc vào ngành nghề và cách phát sinh doanh thu thực tế.
Phương pháp nộp thuế đối với hộ kinh doanh
Không chỉ quan tâm đến tỷ lệ phần trăm, hộ kinh doanh còn cần hiểu rõ cách tính và phương pháp nộp thuế. Hiện nay, cơ quan thuế áp dụng ba phương pháp chính:
- Phương pháp kê khai: Áp dụng cho hộ kinh doanh có quy mô lớn hoặc tự nguyện lựa chọn kê khai.
- Phương pháp khai thuế theo từng lần phát sinh: Phù hợp với hộ kinh doanh không thường xuyên, không có địa điểm cố định.
- Phương pháp khoán: Áp dụng với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, cơ quan thuế sẽ ấn định mức thuế dựa trên ước tính doanh thu.
Trong thực tế, đa số hộ kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ thường áp dụng phương pháp khoán bởi cách này giảm bớt thủ tục phức tạp, tiết kiệm thời gian và chi phí quản lý.

Có 3 phương pháp nộp thuế đối với hộ kinh doanh (Ảnh: ACman)
Ví dụ cụ thể:
Giả sử một hộ kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ hoạt động trong lĩnh vực phân phối hàng hóa, doanh thu 2 tỷ đồng/năm.
Thuế GTGT = 2.000.000.000 × 1% = 20.000.000 đồng
Thuế TNCN = 2.000.000.000 × 0,5% = 10.000.000 đồng
Thuế môn bài = 1.000.000 đồng/năm
→ Như vậy, tổng số thuế phải nộp trong năm: 31.000.000 đồng.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về hộ kinh doanh doanh thu dưới 3 tỷ
1. Hộ kinh doanh doanh thu dưới 100 triệu đồng có phải đóng thuế không?
Không, trường hợp doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm được miễn cả thuế môn bài, GTGT và TNCN.
2. Cơ quan thuế xác định doanh thu của hộ kinh doanh dưới 3 tỷ như thế nào?
Doanh thu được xác định dựa trên số liệu kê khai kết hợp với kiểm tra thực tế, thông tin từ hóa đơn chứng từ và dữ liệu quản lý của cơ quan thuế.
3. Hộ kinh doanh doanh thu dưới 3 tỷ có được khấu trừ chi phí trước khi tính thuế không?
Không, thuế GTGT và TNCN đối với hộ kinh doanh tính trực tiếp trên doanh thu, không trừ chi phí như doanh nghiệp.

Hộ kinh doanh đóng thuế dựa trên doanh thu thực tế (Ảnh: Thư viện pháp luật)
Có thể thấy, hộ kinh doanh doanh thu dưới 3 tỷ phải đóng thuế dựa trên ba khoản chính: thuế môn bài, thuế GTGT và thuế TNCN với tỷ lệ khác nhau tùy ngành nghề. Việc hiểu rõ cách tính không chỉ giúp chủ hộ chủ động trong kế hoạch tài chính mà còn tránh rủi ro pháp lý khi cơ quan thuế kiểm tra. Nếu bạn đang điều hành hộ kinh doanh và muốn tối ưu việc nộp thuế hợp lý, minh bạch, hãy tìm hiểu kỹ các quy định hiện hành và tham khảo thêm ý kiến chuyên gia thuế để có phương án phù hợp.
Xem thêm:
Làm thế nào để biết hộ kinh doanh có nợ thuế không?
Những khoản tiền nào chuyển vào tài khoản cần phải chịu thuế?