Trong bối cảnh quản lý thuế và kế toán ngày càng được siết chặt, việc nắm vững các quy định trong Thông tư 88/2021 và 40/2021 trở thành yêu cầu quan trọng đối với hộ kinh doanh. Hai văn bản này không chỉ giúp làm rõ trách nhiệm kế toán, thuế mà còn tạo khung pháp lý minh bạch, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động kinh doanh cá thể. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể những điểm mà hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý để áp dụng đúng quy định, tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo hoạt động hiệu quả.
Những điểm cần ghi nhớ trong Thông tư 88/2021 về chế độ kế toán cho hộ kinh doanh
Thông tư 88/2021/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 11/10/2021 hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ và cá nhân kinh doanh. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 01/01/2022, thay thế hoàn toàn các quy định cũ, hướng tới việc chuẩn hóa công tác ghi chép, quản lý tài chính của hộ kinh doanh.
Thông tư 88/2021/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ và cá nhân kinh doanh (Nguồn: Bizzi)
Trước khi đi vào chi tiết, hộ kinh doanh cần xác định rõ mình thuộc nhóm phải áp dụng bắt buộc hay được khuyến khích áp dụng theo Thông tư 88/2021. Việc xác định đúng nhóm đối tượng sẽ giúp hộ kinh doanh triển khai đúng quy định, tránh việc áp dụng sai dẫn đến vi phạm kế toán.
Đối tượng áp dụng
Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai bắt buộc phải áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư này. Các hộ kinh doanh nộp thuế khoán có thể tự nguyện áp dụng nếu mong muốn minh bạch tài chính.
Hệ thống chứng từ kế toán
Các mẫu phiếu thu, phiếu chi, hóa đơn, phiếu nhập – xuất kho đều phải tuân theo mẫu ban hành trong phụ lục Thông tư. Nếu sử dụng chứng từ điện tử, hộ kinh doanh cần đảm bảo tính hợp lệ về chữ ký số và quy trình lưu trữ.
Sổ kế toán bắt buộc
Hộ kinh doanh phải lập và duy trì 7 loại sổ chính, gồm sổ doanh thu, sổ vật tư hàng hóa, sổ chi phí, sổ thuế, sổ tiền lương, sổ quỹ tiền mặt và sổ tiền gửi ngân hàng. Mỗi sổ cần ghi chép định kỳ, chính xác, phản ánh đúng tình hình kinh doanh.
Nguyên tắc ghi sổ và lưu trữ
Việc ghi sổ kế toán phải theo trình tự thời gian, đảm bảo không tẩy xóa, sửa chữa tùy tiện. Hồ sơ, chứng từ phải được lưu giữ tối thiểu 10 năm.
Lựa chọn chế độ kế toán phù hợp
Hộ kinh doanh có thể áp dụng chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp siêu nhỏ nếu mô hình hoạt động có quy mô lớn, nhiều giao dịch hoặc cần lập báo cáo tài chính chi tiết hơn.
Thông tư 88/2021 không chỉ giúp chuẩn hóa công tác kế toán cho hộ kinh doanh mà còn tạo nền tảng cho việc kê khai, quản lý thuế minh bạch hơn, đặc biệt khi được áp dụng song song với Thông tư 40/2021/TT-BTC.
Quy định thuế cần biết trong Thông tư 40/2021 dành cho hộ kinh doanh
Nếu Thông tư 88/2021 tập trung vào công tác kế toán thì Thông tư 40/2021/TT-BTC lại là nền tảng hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho hộ kinh doanh. Thông tư này có hiệu lực từ 01/8/2021, thay thế Thông tư 92/2015/TT-BTC với nhiều thay đổi quan trọng về cách xác định doanh thu và phương pháp tính thuế.
Thông tư 40/2021/TT-BTC hướng dẫn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân cho hộ kinh doanh (Nguồn: Dân Việt)
Trước khi kê khai thuế, hộ kinh doanh cần nắm rõ loại hình tính thuế mình đang áp dụng theo kê khai hoặc theo khoán. Mỗi loại có cách xác định doanh thu và nghĩa vụ khác nhau được quy định cụ thể trong Thông tư 40/2021.
Các nội dung sau đây là nền tảng giúp hộ kinh doanh hiểu rõ nghĩa vụ và quyền lợi của mình:
Đối tượng áp dụng
Tất cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động sản xuất, thương mại, dịch vụ, cho thuê tài sản… đều thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư 40/2021.
Ngưỡng doanh thu chịu thuế
Hộ kinh doanh có doanh thu không vượt quá 100 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Quy định này giúp giảm gánh nặng cho các hộ kinh doanh nhỏ.
Phương pháp tính thuế
Với hộ kê khai, thuế được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu thực tế, tùy ngành nghề. Ví dụ, dịch vụ tính 5%, thương mại 1%, sản xuất 3%.
Khai thuế định kỳ
Hộ kinh doanh kê khai thuế hàng tháng hoặc hàng quý, lập tờ khai theo mẫu 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư. Hồ sơ khai thuế cần nộp đúng hạn để tránh bị xử phạt hành chính.
Các sửa đổi, bổ sung
Thông tư 100/2021/TT-BTC đã sửa đổi một số điều trong Thông tư 40/2021 để phù hợp hơn với thực tế. Ngoài ra, Thông tư 40/2025/TT-BTC (có hiệu lực từ 01/07/2025) sẽ tiếp tục điều chỉnh quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trong bối cảnh chuyển đổi số.
Thông tư 40/2021 không chỉ giúp quản lý thuế hiệu quả hơn mà còn thúc đẩy hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế minh bạch, hướng đến một môi trường kinh doanh công bằng.
Kết hợp Thông tư 88/2021 và 40/2021 trong quản lý hộ kinh doanh
Hiểu rõ từng thông tư là cần thiết nhưng việc áp dụng đồng thời cả hai văn bản mới là yếu tố then chốt để hộ kinh doanh hoạt động hợp pháp và hiệu quả.
Kết hợp Thông tư 88/2021 và Thông tư 40/2021 giúp hộ kinh doanh đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý (Nguồn: taca consulting)
Hộ kinh doanh cần phối hợp giữa chế độ kế toán (Thông tư 88/2021) và quy định thuế (Thông tư 40/2021) theo hướng thống nhất dữ liệu: Sổ kế toán phản ánh đúng doanh thu, chi phí; còn tờ khai thuế thể hiện trung thực kết quả kinh doanh. Điều này giúp tránh sai lệch số liệu khi cơ quan thuế kiểm tra, đồng thời tạo thuận lợi trong việc chứng minh nguồn thu nhập hợp pháp.
Bên cạnh đó, việc áp dụng đồng bộ còn giúp hộ kinh doanh dễ dàng chuyển đổi mô hình sang doanh nghiệp nếu mở rộng quy mô trong tương lai mà không phải chỉnh sửa lại hệ thống kế toán và thuế đã có.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về Thông tư 88/2021 và 40/2021
Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến liên quan đến Thông tư 88/2021 và 40/2021:
-
Hộ kinh doanh nhỏ có bắt buộc áp dụng Thông tư 88/2021 không?
Chỉ các hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai mới bắt buộc áp dụng. Các hộ kinh doanh nhỏ nộp thuế khoán có thể tự nguyện áp dụng để minh bạch tài chính.
-
Khi nào hộ kinh doanh phải nộp tờ khai thuế theo Thông tư 40/2021?
Hộ kê khai thuế cần nộp theo tháng hoặc quý, tùy quy mô doanh thu. Hồ sơ khai thuế gồm tờ khai 01/CNKD, báo cáo doanh thu và các chứng từ liên quan.
-
Có thể sử dụng phần mềm kế toán điện tử để ghi sổ theo Thông tư 88/2021 không?
Hoàn toàn được, miễn phần mềm tuân thủ quy định về lưu trữ và bảo mật dữ liệu kế toán.
Việc nắm vững và áp dụng đúng Thông tư 88/2021 và 40/2021 không chỉ giúp hộ kinh doanh thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý mà còn tạo nền tảng cho hoạt động minh bạch, bền vững. Hộ kinh doanh nên thường xuyên cập nhật các sửa đổi mới, tổ chức lưu trữ chứng từ khoa học và tuân thủ quy định về thời hạn khai thuế để tránh bị xử phạt.
Xem thêm:
Kinh doanh tạp hóa nên đăng kí hộ kinh doanh hay doanh nghiệp?
.jpg)
.png)
