Trong dòng chảy văn hóa hàng nghìn năm, Tết Nguyên đán luôn giữ vị trí đặc biệt trong tâm thức người Việt. Đây không chỉ là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới mà còn là dịp đoàn viên, tưởng nhớ tổ tiên và gửi gắm niềm hy vọng về một khởi đầu tốt đẹp. Dù xã hội hiện đại có thay đổi thế nào, giá trị tinh thần của Tết vẫn nguyên vẹn, trở thành sợi dây gắn kết gia đình, cộng đồng và văn hóa dân tộc.
Tết Nguyên đán là gì?
Tết Nguyên đán còn gọi là Tết Ta chính là ngày lễ quan trọng và lớn nhất trong năm của người Việt Nam, đánh dấu thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới theo lịch âm. Đây không chỉ là thời điểm kết thúc một chu kỳ canh tác, lao động mà còn là dịp để mọi người hướng về nguồn cội, tưởng nhớ tổ tiên và gửi gắm những ước vọng tốt đẹp cho năm mới.
Thông thường, Tết Nguyên đán diễn ra vào khoảng cuối tháng Một hoặc đầu tháng Hai dương lịch. Các hoạt động chuẩn bị cho Tết thường bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp - ngày ông Công ông Táo về trời cho đến hết những ngày đầu năm mới. Khoảng thời gian này được xem là lúc đất trời giao hòa, lòng người hân hoan, ai nấy đều háo hức đón chờ năm mới với niềm tin và hy vọng.
Trong dịp Tết, nhiều hoạt động truyền thống đặc sắc được tổ chức như dọn dẹp, trang trí nhà cửa, gói bánh chưng bánh tét, mua sắm đồ Tết, chúc Tết và mừng tuổi đầu năm. Các lễ nghi thờ cúng tổ tiên, đón giao thừa hay du xuân đầu năm đều thể hiện nét đẹp văn hóa lâu đời của dân tộc Việt. Tết Nguyên đán vì thế không chỉ là ngày lễ mở đầu năm mới mà còn là biểu tượng của niềm vui sum vầy, sự khởi đầu tốt lành và tinh thần gắn kết cộng đồng.
Các hoạt động phổ biến thường diễn ra trong dịp Tết Nguyên Đán (Ảnh: Tổng hợp)
Vì sao Tết Nguyên đán được coi là ngày lễ lớn nhất trong năm của người Việt?
Để hiểu rõ vì sao Tết lại được coi là ngày lễ lớn nhất và có vị trí đặc biệt như vậy trong đời sống người Việt, hãy cùng tìm hiểu qua những khía cạnh sau đây.
Biểu tượng của khởi đầu và ước vọng
Từ sáng mồng Một, mọi người thường mặc trang phục mới, trao nhau lời chúc tốt đẹp, đi chúc Tết họ hàng, bạn bè. Những cành mai vàng, đào hồng, câu đối đỏ... không chỉ tô điểm không gian mà còn tượng trưng cho tài lộc, sức khỏe và hạnh phúc. Mỗi hành động, lời nói trong dịp này đều mang ý nghĩa gửi gắm niềm hy vọng:
- Người trẻ cầu công danh, học hành tấn tới.
- Người lớn mong sức khỏe, bình an cho gia đình.
- Người làm ăn kỳ vọng một năm phát đạt, thuận buồm xuôi gió.
Tết Nguyên đán là thời điểm chuyển giao và đón nhận một hành trình mới (Ảnh: Báo Lao động)
Dịp đoàn viên và sum họp gia đình
Không phải ngẫu nhiên mà người Việt coi Tết Nguyên đán là thời điểm thiêng liêng nhất trong năm. Sau một năm làm việc, học tập xa nhà, ai cũng mong được trở về quê hương để đoàn tụ cùng những người thân yêu.
Từ những ngày cuối năm, các ngả đường đều tấp nập người trở về quê. Dù là chuyến xe đêm dài hay những chặng bay vội vàng, tất cả đều hướng về cùng một điểm đến, đó là “Nhà”. Giây phút cả gia đình quây quần bên nồi bánh chưng, cùng nhau đón giao thừa, lắng nghe tiếng pháo hoa nổ rộn ràng chính là khoảnh khắc hạnh phúc mà ai cũng mong chờ.
Tết là dịp để mọi thành viên trong gia đình tạm gác lại công việc, cùng nhau trò chuyện, sẻ chia những câu chuyện vui buồn của năm cũ. Bữa cơm đầu năm vì thế mà trở nên ấm áp, trọn vẹn hơn bao giờ hết.
Tết Ta là dịp để gia đình quây quần, đoàn viên với nhau (Ảnh: Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ)
Gắn kết yêu thương và truyền thống
Không chỉ mang ý nghĩa đoàn viên, Tết Nguyên đán còn là dịp để các thế hệ trong gia đình thể hiện tình cảm, sự kính trọng và yêu thương lẫn nhau. Người lớn mừng tuổi cho trẻ nhỏ, con cháu chúc Tết ông bà, cha mẹ bằng những lời chúc đầu xuân giản dị nhưng chứa đựng bao tình cảm. Đó cũng là lúc con người ta nhận ra giá trị thật sự của sum vầy. Đó là những giây phút được ở bên nhau, cùng đón một năm mới an lành.
Dịp tưởng nhớ tổ tiên
Tết cổ truyền còn được coi là dịp để con cháu tưởng nhớ và tri ân cội nguồn. Trước thềm năm mới, mọi gia đình đều tất bật dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa và đặc biệt là lau dọn bàn thờ tổ tiên - nơi linh thiêng nhất trong mỗi ngôi nhà Việt. Người Việt tin rằng, trong những ngày Tết, tổ tiên sẽ trở về sum họp cùng con cháu. Bởi vậy, việc chuẩn bị mâm cỗ cúng chu đáo, thắp nén nhang thơm và cầu chúc cho một năm mới bình an, thịnh vượng đã trở thành một nét đẹp không thể thiếu.
- Dọn dẹp, trang trí bàn thờ tổ tiên.
- Chuẩn bị mâm cơm cúng Tất niên và Giao thừa.
- Thắp hương, dâng lễ vật cầu mong an khang, may mắn.
Qua những nghi thức đó, Tết trở thành dịp để mỗi người hướng về nguồn cội, nhắc nhở bản thân sống tốt hơn, giữ gìn đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
Tết Âm lịch là dịp để nhớ về cội nguồn tổ tiên (Ảnh: CellphoneS)
Mang ý nghĩa văn hóa và truyền thống lâu đời
Bắt nguồn từ nền văn minh lúa nước, Tết Âm lịch còn phản ánh mối giao hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa mùa vụ và thời tiết. Các phong tục như lì xì đầu năm, chúc Tết, hái lộc, xông đất… đều mang tính biểu tượng sâu sắc, thể hiện niềm tin vào sự may mắn, khởi đầu suôn sẻ.
Bên cạnh đó, Tết cũng là thời điểm để cộng đồng gắn kết hơn khi hàng xóm thăm hỏi nhau, cùng nhau tổ chức lễ hội, vui chơi dân gian. Những giá trị ấy góp phần duy trì bản sắc văn hóa giúp người Việt dù ở đâu vẫn nhớ về quê hương, về cái Tết cổ truyền thân thuộc.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về Tết Nguyên đán
Dưới đây là những câu hỏi phổ biến xoay quanh Tết Nguyên đán mà nhiều người thường thắc mắc:
1. Tết Nguyên đán khác gì so với Tết Dương lịch?
Tết Ta dựa trên lịch âm, gắn liền với chu kỳ của Mặt Trăng, trong khi Tết Dương lịch theo lịch mặt trời. Ngoài ra, dịp Tết này cũng mang giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc hơn với nhiều phong tục truyền thống.
2. Tết Nguyên đán thường diễn ra vào ngày nào?
Tết Ta rơi vào ngày mồng Một tháng Giêng âm lịch, thường từ cuối tháng 1 đến giữa tháng 2 dương lịch tùy từng năm.
3. Vì sao người Việt kiêng cãi vã và quét nhà ngày đầu năm?
Người xưa quan niệm rằng những việc như cãi vã, quét rác ra ngoài vào ngày mồng 1 sẽ khiến tài lộc và may mắn bị “quét” đi mất. Vì vậy, mọi người thường giữ tâm trạng vui vẻ, nói lời tốt đẹp trong những ngày đầu năm.
Tết Nguyên đán không chỉ là một ngày lễ mà là biểu tượng của tinh thần Việt - nơi hội tụ của tình thân, lòng biết ơn và khát vọng về tương lai tươi sáng. Dẫu cuộc sống ngày nay có nhiều thay đổi nhưng giá trị thiêng liêng ấy vẫn luôn được gìn giữ và lan tỏa qua từng thế hệ. Mỗi khi Tết đến, lòng người Việt lại thêm một lần lắng đọng để yêu thương, trân quý và cùng nhau hướng tới một khởi đầu mới tràn đầy hy vọng.
Xem thêm:
100 lời chúc Tết 2026 ý nghĩa nhất
Vì sao bánh chưng là biểu tượng của Tết Nguyên Đán Việt Nam?
.jpg)
.png)
