Ngày 23 tháng Chạp âm lịch là một trong những dịp lễ quan trọng nhất năm khi người Việt chuẩn bị tiễn Ông Công Ông Táo về trời để báo cáo mọi việc trong năm với Ngọc Hoàng. Vì vậy, mâm cúng lúc này cần được chuẩn bị chu đáo để thể hiện lòng thành kính cũng như mưu sự bình an, may mắn và sung túc cho năm mới. Vậy mâm cúng Ông Công Ông Táo gồm những gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để chuẩn bị lễ cúng trọn vẹn và ý nghĩa nhất.
Mâm cúng Ông Công Ông Táo gồm những gì?
Theo phong tục truyền thống, mâm cúng Ông Công Ông Táo thường được chia thành hai phần: Mâm cỗ mặn (hoặc chay tùy gia đình) và lễ vật đi kèm. Mỗi vùng miền có thể có cách bày biện khác nhau nhưng nhìn chung, các lễ vật cần có bao gồm:
- Ba chiếc mũ cánh chuồn (hai cho nam, một cho nữ) kèm theo áo và hia (hài) bằng giấy.
- 3 con cá chép (sống hoặc cá giấy) tượng trưng cho phương tiện đưa các Táo Quân về trời.
- Hương, hoa tươi, trầu cau, rượu, nến, nước, giấy tiền vàng mã.
- Mâm lễ với đĩa xôi, gà luộc hoặc thịt luộc, canh, món xào và đĩa bánh kẹo hoặc linh hoạt biến tấu theo vùng miền.
- Một bát cơm trắng, đôi đũa, chén rượu nhỏ và chén nước sạch.

Mâm cúng Ông Công Ông Táo cần có cá chép, quần áo, tiền vàng và lễ vật tùy phong tục vùng miền (Ảnh: Báo Công Thương)
Ngoài ra, nhiều gia đình còn chuẩn bị thêm hoa quả tươi hoặc bánh mứt để thể hiện sự sung túc, trọn vẹn. Nhưng dù đơn giản hay cầu kỳ, điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính khi dâng lễ.
Cách bày mâm cúng và thời gian cúng Ông Công Ông Táo
Theo quan niệm dân gian, lễ cúng Ông Công Ông Táo nên thực hiện vào buổi sáng, tốt nhất trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp. Đây là thời điểm Táo Quân “lên chầu trời” nên nếu cúng sau giờ Ngọ được coi là không kịp giờ tiễn.
Khi bày mâm cúng, bạn nên chú ý đến các điểm sau:
- Vị trí đặt mâm cúng: Tùy gia đình, có thể cúng tại bàn thờ chính hoặc ngay trong gian bếp, nơi Ông Táo cai quản.
- Cách sắp xếp: Các món mặn đặt ở giữa, hương hoa và vàng mã hai bên, cá chép đặt phía trước hoặc chuẩn bị riêng để phóng sinh sau lễ.
- Khi khấn: Gia chủ nên ăn mặc chỉnh tề, giữ tâm thế thành kính, đọc bài khấn rõ ràng và dứt khoát.

Có thể đặt mâm cúng Ông Táo trong bếp hoặc tại ban thờ chính của gia đình (Ảnh: Báo Lao Động)
Một mâm cúng đẹp không chỉ nằm ở hình thức mà ở sự gọn gàng, sạch sẽ và trang nghiêm. Khi kết thúc lễ, bạn nên hóa vàng và phóng sinh cá chép ở nơi nước trong, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong điều tốt lành.
Những lưu ý quan trọng khi chuẩn bị mâm cúng
Dù không có một quy định cố định nào cho lễ cúng Ông Công Ông Táo nhưng khi cúng, bạn vẫn nên chú ý một số lưu ý nhỏ sau để giúp lễ cúng chu toàn hơn:
- Không nên cúng qua loa hoặc dùng đồ lễ hư hỏng, kém tươi.
- Không hóa vàng trong nhà, nên hóa ngoài trời để tiễn các vị thần “lên chầu trời” thuận lợi.
- Không đặt mâm cúng dưới bếp đang nấu ăn hay nơi ẩm thấp, thiếu trang nghiêm.
- Giữ thái độ trang trọng, tránh ồn ào hoặc đùa giỡn trong khi cúng.
Một số câu hỏi thường gặp về mâm cúng Ông Công Ông Táo
Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến khác cũng được nhiều người thắc mắc khi chuẩn bị mâm cúng Ông Công Ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm:
1. Có bắt buộc phải có cá chép sống trong mâm cúng không?
Không bắt buộc. Nếu không tiện chuẩn bị cá sống, bạn có thể dùng cá chép giấy hoặc cá tạo hình từ xôi (thạch hoặc đậu xanh). Tuy nhiên, cá chép sống mang ý nghĩa “cá hóa rồng”, tượng trưng cho sự may mắn và thăng tiến.
2. Có thể cúng chay thay vì cúng mặn không?
Hoàn toàn được. Tùy quan niệm và điều kiện của mỗi gia đình, mâm cỗ chay vẫn thể hiện đầy đủ sự thành tâm nếu được chuẩn bị chu đáo, sạch sẽ và trang trọng.
3. Nên cúng trong nhà hay ngoài trời?
Tùy không gian thờ cúng nhưng thông thường sẽ cúng trong nhà hoặc ở gian bếp. Riêng việc hóa vàng mã thì nên thực hiện ngoài trời để tiễn Táo Quân về trời thuận lợi.
Hi vọng qua bài viết này, bạn đã có câu trả lời đầy đủ cho thắc mắc mâm cúng Ông Công Ông Táo gồm những gì? Việc chuẩn bị lễ cúng không chỉ là nghi thức truyền thống mà còn là dịp để mỗi gia đình bày tỏ lòng biết ơn đến các vị thần linh, cầu mong bình an và tài lộc trong năm mới. Vì vậy, hãy dành thời gian chuẩn bị chu đáo cho mâm lễ cúng để từ đó giữ trọn phong vị Tết Việt và lan tỏa tinh thần sum vầy, ấm cúng đến mọi thành viên trong gia đình.
Xem thêm: