Tết Nguyên Đán là dịp đoàn viên thiêng liêng của người Việt, nơi gia đình sum họp bên mâm cơm ngày Tết đầm ấm. Dù đều mang ý nghĩa cầu chúc năm mới an khang, sung túc nhưng mâm cơm ngày Tết của 3 miền lại mang những sắc thái văn hóa rất riêng, phản ánh phong vị và tâm hồn của từng vùng đất. Cùng khám phá chi tiết về mâm cơm ngày Tết của từng miền ngay sau đây!
Mâm cơm ngày Tết miền Bắc cổ truyền và tinh tế
Với người miền Bắc, mâm cỗ ngày Tết là biểu tượng của sự sung túc và tôn nghiêm. Mọi thứ được chuẩn bị chỉn chu từ hình thức đến hương vị để thể hiện truyền thống lâu đời của đất kinh kỳ.
Đặc trưng mâm cơm ngày Tết miền Bắc
Mâm cỗ miền Bắc truyền thống thường có bốn bát và bốn đĩa nhằm tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Đây là biểu hiện sự hài hòa giữa con người và trời đất. Các món ăn quen thuộc gồm:
- Bốn bát: Canh bóng bì nấm thả, măng lưỡi lợn hầm chân giò, chim hầm, miến lòng gà.
- Bốn đĩa: Gà luộc, giò lụa, xôi gấc, bánh chưng, dưa hành.
Bát đĩa được dùng phải đồng bộ, thường là gốm Bát Tràng hoặc sứ Giang Tây, tạo nên sự thanh nhã, ấm cúng cho bàn tiệc đầu năm.
Mâm cơm ngày Tết miền Bắc thường trang trọng và thanh nhã (Ảnh: Kalite)
Ý nghĩa và phong cách ẩm thực miền Bắc
Mâm cơm ngày Tết của người Bắc, đặc biệt là ở Hà Nội thường thể hiện cho sự cầu kỳ, tinh tế và cân bằng âm dương. Các món nước, món khô được phối hợp hài hòa, trang trí gọn gàng, chẳng hạn như canh măng ninh kỹ nhưng không ngấy, canh bóng tỉa hoa khéo léo, đĩa giò cắt đều tăm tắp.
Màu sắc mâm cỗ cúng cũng mang ý nghĩa ngũ hành, đó là xanh của bánh chưng, đỏ xôi gấc, vàng thịt gà, trắng dưa hành. Các màu sắc này tượng trưng cho đủ đầy, may mắn và thịnh vượng trong năm mới.
Mâm cơm ngày Tết miền Trung đậm đà bản sắc
Trải qua khí hậu khắc nghiệt và cuộc sống cần kiệm, người miền Trung luôn gửi gắm trong mâm cơm Tết sự chắt chiu, đằm sâu và tinh tế, dù giản dị vẫn toát lên tình cảm và lòng biết ơn.
Đặc trưng mâm cơm ngày Tết miền Trung
Mâm cỗ miền Trung không quy định số lượng món, tùy điều kiện mỗi nhà. Tuy vậy, những món sau gần như luôn hiện diện:
- Bánh tét (và đôi khi cả bánh chưng).
- Thịt heo ngâm mắm, nem chua, tôm chua, gà luộc, rau xào, nộm.
- Đặc biệt, dưa món là món ăn “linh hồn” của Tết miền Trung khi được làm từ cà rốt, đu đủ, củ cải phơi khô ngâm giấm đường, vị chua mặn hòa quyện.
Mâm cơm ngày Tết của người miền Trung thể hiện rõ sự giản dị và ấm cúng (Ảnh: VietjetAir)
Ý nghĩa và phong cách ẩm thực miền Trung
Ẩm thực miền Trung thiên về vị đậm đà, mặn mà như chính con người xứ này. Dù mộc mạc, mỗi món đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn trọng. Từ gia đình bình dân đến danh gia vọng tộc, ai nấy đều mong muốn mâm cơm ngày Tết vừa đủ đầy, vừa thể hiện sự khéo léo và hiếu khách của người miền Trung.
Đặc biệt, riêng tại cố đô Huế, mâm cơm Tết còn lưu giữ nét cung đình với những món như tôm chua thịt phay, chả tôm, nem bò lụi, gỏi vả nhằm thể hiện nét ẩm thực tinh tế, trang trọng đậm chất xưa.
Mâm cơm ngày Tết miền Nam ngập tràn hương vị
Miền Nam vốn là vùng đất trù phú, con người phóng khoáng nên chuẩn bị mâm cơm Tết giản dị mà đầy hào sảng. Không gò bó bởi lễ nghi, mâm cơm ngày Tết ở phương Nam luôn rộn ràng sắc màu, hương vị ngọt ngào của sự đoàn viên.
Đặc trưng mâm cơm ngày Tết miền Nam
Ba món “linh hồn” trong mâm cỗ Nam Bộ gồm:
- Bánh tét: Bánh dài, gói bằng lá chuối, nhân đậu xanh, thịt mỡ hoặc chuối ngọt.
- Thịt kho tàu: Thịt ba rọi kho với trứng và nước dừa, tượng trưng cho sự viên mãn, đủ đầy.
- Canh khổ qua nhồi thịt: Mang ý nghĩa “khổ qua đi, điều lành đến”.
Ngoài ra, mâm cỗ còn có củ kiệu tôm khô, gỏi ngó sen, tai heo ngâm giấm, lạp xưởng, nem, phá lấu,… tất cả hòa quyện thành hương vị ngày Tết rộn ràng.
Mâm cơm ngày Tết miền Nam với 3 món ăn không thể thiếu (Ảnh: Bnews)
Ý nghĩa và phong cách ẩm thực miền Nam
Ẩm thực Nam Bộ mang tính phóng khoáng, gần gũi và giàu tình thân. Món ăn không cầu kỳ nhưng đậm đà, ngọt béo vừa phải. Người miền Nam coi việc chuẩn bị mâm cơm Tết là niềm vui và họ thường làm nhiều để biếu tặng, chia sẻ cùng hàng xóm. Chính sự chân thành, cởi mở ấy đã làm nên linh hồn ấm áp của Tết phương Nam.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về mâm cơm ngày Tết của 3 miền
Cùng giải đáp một vài thắc mắc thường gặp xoay quanh chủ đề này nhé:
1. Mâm cơm ngày Tết của 3 miền có điểm gì chung?
Tất cả đều thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, mong cầu bình an và sum vầy trong năm mới dù mỗi miền thể hiện bằng món ăn khác nhau.
2. Vì sao bánh chưng phổ biến ở miền Bắc, còn bánh tét ở miền Nam?
Do khí hậu và tập quán. Miền Bắc lạnh nên bánh chưng dễ bảo quản, còn miền Nam ấm nóng, bánh tét gói bằng lá chuối, hình trụ dài tiện hơn khi cất giữ.
3. Có nên giữ nguyên truyền thống mâm cỗ hay thay đổi theo xu hướng hiện đại?
Nên giữ linh hồn truyền thống nhưng linh hoạt thêm món mới vừa tiện lợi, vừa giúp bữa ăn ngày Tết thêm phong phú, phù hợp khẩu vị gia đình.
Mâm cơm ngày Tết của 3 miền là biểu tượng cho tinh hoa ẩm thực Việt - nơi hội tụ của yêu thương, đoàn viên và niềm tin vào một năm mới tốt đẹp. Dù ở miền nào, mỗi mâm cỗ Tết đều mang trong mình hương vị quê hương, kết nối quá khứ – hiện tại trong không khí sum vầy ấm áp.
Xem thêm:
.jpg)
.png)
